ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΧΙΟΥ*
«Μα η νομική είναι επιστήμη;»
Από τα χρόνια της διδακτορικής μου έρευνας θυμάμαι την αμφισβήτηση με την οποία αντιμετώπιζαν φίλοι επιστήμονες και ερευνητές θετικών επιστημών το πεδίο έρευνάς μου: το δίκαιο. Η ερώτησή τους σχετικά με την επιστημονικότητα του δικαίου, συνοδεύονταν συχνά από την ειλικρινή απορία τους όσον αφορά στη χρησιμότητα ή ακόμα και την ίδια την ύπαρξη του συγκεκριμένου πεδίου.
Αντίστοιχα ερωτήματα φαντάζομαι γέννησε η ύπαρξη αρκετών ομιλιών σχετικές με το δίκαιο στο κοινό του 2oυ Athens Science Festival, όπως Εικονικό «δικαστήριο»!: Πνευματικά δικαιώματα στην εποχή του διαδικτύου, Δημόσια δεδομένα και ιδιωτικότητα στο διαδίκτυο, Το Θεσμικό πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Διαστημικού Δικαίου και Ανακαλύψεις μέσα στις ιατρικές ρόμπες υπό το φως της δικαιοσύνης. Οι δράσεις νομικού ενδιαφέροντος του Φεστιβάλ κατέδειξαν με παραστατικό και προσιτό τρόπο τη στενή σύνδεση μεταξύ επιστήμης και δικαίου στην πράξη, ενώ όσοι τις παρακολούθησαν είχαν την ευκαιρία, μεταξύ άλλων, να αντιληφθούν το ρόλο του δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας στη διάδοση της επιστημονικής γνώσης και να προβληματιστούν γύρω από τη σημασία της νομικής προστασίας της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων στην εποχή του διαδικτύου. Επίσης πολλοί ήταν οι επισκέπτες που εξεπλάγησαν από την ανάπτυξη του δικαίου του διαστήματος, του οποίου η χρησιμότητα είναι ολοένα και πιο χειροπιαστή λόγω της επιστημονικής προόδου στον τομέα της κατάκτησης του διαστήματος.
Στην εποχή μας, πράγματι, το δίκαιο ρυθμίζει ποικιλοτρόπως την επιστημονική παραγωγή. Κορωνίδα του «Δικαίου της Επιστήμης» είναι το δίκαιο της καινοτομίας και της δημιουργικότητας, δηλαδή το δίκαιο της διανοητικής ιδιοκτησίας, στο οποίο περιλαμβάνονται αυτό της πνευματικής ιδιοκτησίας και των εφευρέσεων και της τεχνογνωσίας. Η διανοητική ιδιοκτησία θέτει, μεταξύ άλλων, τους κανόνες για την προστασία και διάδοση των επιστημονικών επιτευγμάτων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ανταμοιβή των επιστημόνων και την απόλαυση των οφελών που η συγκεκριμένη επιστημονική προόδος προσφέρει στο κοινό.
Παρά λοιπόν την συχνά αμφισβητούμενη επιστημονικότητα του δικαίου, ο τομέας του Δικαίου της Επιστήμης έρχεται χέρι-χέρι με την επιστημονική παραγωγή και ως εκ τούτου αξίζει να παρουσιάζεται στα ραντεβού της επιστήμης με το κοινό.
* Ο Δρ. Θεόδωρος Χίου είναι δικηγόρος, ειδικός σύμβουλος επί θεμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας και ιδρυτής του website για τη διανοητική ιδιοκτησία www.iprights.gr
